Note that this article was written in December 1993 and has not lost any of its value yet. Just replace Chicago with Windows96 and off you go. Sorry for the Dutch version; English is hard to publish in the Netherlands...

Source: Informatica Nieuwsbrief nr. 12, Samsom, Alphen a/d Rijn.


Windows 3.1 NT: nog maar een jaartje wachten

Iedereen die een beetje de computerbladen volgt weet het inmiddels: Windows 3.1 New Technology is uit en de hele wereld wil nu upgraden. NT is immers de toekomst, het enige operating system dat de wereld nog nodig heeft. Zegt Microsoft. Nu zegt Microsoft wel meer. Tijd om eens met een technisch oog in plaats van met een marketing-oog naar Windows 3.1 NT te kijken. Allereerst de naam. Windows NT suggereert dat het nieuwe systeem iets met Windows voor DOS te maken heeft. Dat is niet het geval. Windows 3.1 voor DOS is een grafische schil over DOS heen, waarmee een grafische bediening van programma's mogelijk wordt. Er zijn nog wat truukjes ingebouwd die beperkt multitasking (het gebruiken van verschillende programma's tegelijkertijd) mogelijk maken, maar veel is het niet. Windows 3.1 NT daarentegen is een volledig nieuw operating system, dat DOS geheel buitenspel zet en zelf de machine overneemt. Toevalligerwijs gebruikt NT dezelfde manier van grafische weergave als Windows voor DOS en van buiten ziet het er dus ongeveer hetzelfde uit. Dat is echter schijn: van binnen is er vrijwel niets van Windows voor DOS terug te vinden. Dit geeft al aan dat NT beslist niet de lang verwachte volgende versie van Windows 3.1 is. Op het allergrootste deel van de huidige Windows 3.1-machines zal Windows NT niet eens kunnen lopen. NT vereist minimaal een 486 met 16 MB geheugen, en loopt pas echt lekker met 20 to 32 MB RAM. Het systeem zelf kost ongeveer 100 MB hard disk ruimte. Dit overstijgt het gros van de machines van vandaag en morgen, en waarschijnlijk ook die van volgend jaar. Waarom is NT zo'n monster wanneer het op machinerie aankomt? Omdat NT niet bedoeld is voor kantoorgebruik. NT is door Microsoft ontworpen als een besturingssysteem voor server- computers, zeg maar de technische machines in de kelder. Op NT moeten de dingen gaan gebeuren waar nu Novell NetWare file servers en (UNIX) Oracle SQL-database servers voor worden ingezet. Omdat veel zware server-machines in de duurdere categorie (20.000 gulden en duurder) zijn uitgerust met meerdere processoren is NT daar ook geschikt voor gemaakt. Dat leidt helaas wel tot een wat tegenvallende performance op machines met maar een processortje. Verder vallen machines met dergelijke prijzen al gauw in de workstation-categorie, het zijn computers waar geen Intel- processor meer inzit maar bijvoorbeeld een RISC-chip. NT is ook beschikbaar in versies die voor dergelijke grote tot zeer grote processoren geschikt zijn, wat weer ten koste gaat van de prestaties op Intel-processoren. Kortom, NT is in het geheel niet bedoeld voor de bureaucomputers waar Windows 3.1 nu langzaam terrein wint op het kale DOS. Het versienummer, 3.1, is pure volksverlakkerij. Microsoft wilde graag gelijklopende versienummers houden bij hun basisprodukten, en koos daarom voor 3.1. Bovendien boezemt dat meer vertrouwen in dan een mager 1.0-letje. Maar feitelijk is wat nu heet "Windows 3.1 NT" dus "Microsoft UNIX 1.0." Want UNIX is het systeem waar NT het best mee te vergelijken is, ook al heeft NT net zo weinig van UNIX's techniek weg als van Windows voor DOS. Uit tests van bestaande DOS en Windows programma's op Windows NT (natuurlijk op de grote machines waar NT op loopt) is inmiddels gebleken dat de prestaties behoorlijk tegenvallen. NT blijkt niet goed raad te weten met dergelijke "oude" programma's. Het is de bedoeling dat al de programma's die op de nieuwe machine gedraaid moeten worden opnieuw aangeschaft worden, in een speciale NT- versie. Maar dat is weer tegenstrijdig met de uitspraak dat NT bedoeld is voor de servers in de kelder. Op een machine die nu Novell NetWare draait zal niemand ook nog eens WordPerfect willen laten lopen, ook al is het technisch mogelijk. Als NT inderdaad voor de servermarkt is, waarom heeft NT dan de mogelijkheid om bestaande bureauprogramma's te draaien? Goeie vraag. Waarschijnlijk omdat Microsoft halverwege de ontwikkeling van NT tot de ontdekking kwam dat NT een paar maten te zwaar werd voor het "gewone volk." Eind jaren tachtig waren Microsoft en IBM gezamenlijk bezig de opvolger van DOS te ontwikkelen. Dat systeem werd OS/2, en had tot doel de mogelijkheden van de toenmalige zwaardere PC's volledig uit te buiten. Helaas voor OS/2 begon Microsoft Windows 3.0 ineens erg goed te verkopen, zodat Microsoft besloot de ontwikkeling van OS/2 te stoppen en al zijn kaarten op Windows te zetten. IBM en Microsoft's wegen scheidden zich en van het ene op het andere ogenblik zat Microsoft dus zonder krachtig besturingssysteem. Windows loopt tenslotte bovenop DOS, en DOS is het zwakste besturingssysteem dat de wereld momenteel kent. Een aantal Microsoft-produkten zoals LANmanager en SQLserver hadden een "echt" besturingssysteem nodig, en liepen dus alleen op OS/2. Microsoft zag zich zo genoodzaakt snel een eigen "groot" operating system te ontwikkelen, en hernoemde hun OS/2 versie 3.0 tot Microsoft Windows 3.1 NT. In eerste instantie werd NT gemarket als de opvolger van Windows voor DOS, maar na verloop van tijd werd duidelijk dat NT te groot en te zwaar zou worden voor de gangbare kantoormachines. De hele marketingmachine van Microsoft, die tot dan toe van de daken had geschreeuwd dat NT het enige besturingssysteem was dat de eeuwwisseling zou halen, sloeg een andere weg in en vanaf nu werd NT het "high-end" broertje van Windows voor DOS. Deze ommezwaai is echter nog niet geheel tot de gangbare computerbladen en softwareverkopers doorgedrongen. Die proberen nog steeds NT aan de gewone man te verkopen. En hoe verging het OS/2? In eerste instantie slecht. IBM had moeite met het bespelen van de markt en zat met een produkt dat na het wegvallen van Microsoft ineens geen toekomst meer scheen te hebben. Dat veranderde toen OS/2 versie 2.0 uitgebracht werd. OS/2 2.0 was wel degelijk bedoeld en geschikt voor de normale kantoormachines. OS/2 kon nu ineens voortreffelijk uit de voeten met bestaande DOS en Windows-programma's, en had een uitstekende manier om met programma's en bestanden om te gaan: de grafische WorkPlace Shell. Ook kwamen er steeds meer echte OS/2-programma's die de vloer aanveegden met de beperkte DOS- en Windowsprodukten. Toen IBM afgelopen zomer OS/2 versie 2.1 lanceerde, waarin Windows 3.1-compatibiliteit en multimedia zat ingebouwd, begon OS/2 aan een nieuw leven. De OS/2-verkopen in de Verenigde Staten bereiken al regelmatig de top-drie. Microsoft counterde met de aankondiging van Windows 4.0 alias Chicago, dat op de rol staat voor "ergens eind 1994." Het is maar de vraag of de wereld zo lang wil wachten op de volgende generatie Windows, terwijl een systeem als OS/2 alle beloofde Chicago-functionaliteit vandaag al biedt. En IBM zit intussen ook niet stil en zal OS/2 in dat jaar beslist nog aanzienlijk verbeteren, zowel voor low-end (Windows) als high-end (NT) machines. De vraag doet zich voor of alle organisaties die inmiddels tientallen Novell NetWare file servers hebben staan nu wel zo happig zijn om alle servers "even" van Windows NT te voorzien. Dat is een operatie die in het gunstigste geval maanden kost, en het nut is zeer twijfelachtig. Processen die nu lopen op UNIX- machines kunnen ook niet een-twee-drie op NT worden overgezet, want NT is geen UNIX; het is een volledig eigen systeem van Microsoft. Niemand anders ter wereld maakt Windows NT. Het is ook de vraag of de wereld wel zo blij moet zijn met een "all Microsoft" computersysteem. In het verleden zijn de monopolieposities van bedrijven als IBM en Digital nu juist ter discussie gesteld. Waarom zouden we dan ineens wel alle software van Microsoft willen betrekken? Nee, NT heeft een zwaar jaar voor de boeg. Het is te log voor de low- en middle-end markt, waar DOS, Windows en OS/2 de dienst uitmaken. Het is te nieuw en te zelfzuchtig voor de high-end markt, waar Novell en UNIX heersen. Het heeft nog weinig speciaal geschreven programma's. En het is splinternieuw, met de bijbehorende fouten en tekortkomingen. NT zal zich eerst uitgebreid in de praktijk moeten bewijzen, en dat kost een a twee jaar in het gunstigste geval. Wie zijn hele bedrijf nu al wil standaardiseren op Windows 3.1 NT doet er goed aan eerst nog een paar nachtjes daarover te slapen. ir. Jeroen Hoppenbrouwers Infolab, Katholieke Universiteit Brabant